Doanh nghiệp chế xuất hiện nay trở nên khá phổ biến và chúng như một mắt xích quan trọng kiến tạo nên nền kinh tế nước ta. Vậy doanh nghiệp chế xuất là gì? Quy định về doanh nghiệp chế xuất cụ thể như thế nào? Cùng Luật Vạn Tin khám phá mô hình doanh nghiệp này và các quy định liên quan đến doanh nghiệp chế xuất qua bài viết dưới đây. 
Doanh nghiệp chế xuất là gì?
Doanh nghiệp chế xuất có tên tiếng anh là Export Processing Enterprise viết tắt là EPE. Có thể hiểu đây là những doanh nghiệp chuyên sản xuất các loại hàng hóa nhằm mục đích phục vụ cho việc xuất khẩu hoặc là cung ứng cho những dịch vụ chuyên sản xuất hàng xuất khẩu. Thông thường bên trong hoạt động chế xuất còn bao gồm cả khu kinh tế và khu công nghiệp.
Theo quy định của pháp luật, nếu doanh nghiệp không nằm trong khu kinh tế thì bắt buộc phải ngăn cách với các khu vực bên ngoài. Những sản phẩm sau khi được sản xuất ra sẽ được xuất khẩu 100% đi nước ngoài. Quy trình này buộc phải được khai báo đầy đủ, chi tiết với cơ quan hải quan.
Doanh nghiệp chế xuất hiện nay thường là các doanh nghiệp có vốn đầu tư của nước ngoài. Và có một điểm lưu ý đó chính là doanh nghiệp chế xuất không phải là một loại hình doanh nghiệp. Đây chỉ là một tên gọi nhằm thể hiện địa điểm đặt doanh nghiệp cũng như tính chất kinh doanh là chuyên sản xuất để phục vụ cho nhu cầu xuất khẩu.
Quy định về doanh nghiệp chế xuất hoạt động tại Việt Nam
Dựa vào vào quy định hiện hành của pháp luật nước ta về doanh nghiệp chế xuất, chúng ta cần lưu ý một số điều dưới đây.
Thông thường sẽ tồn tại những quy định riêng với mỗi khu vực hải quan hay khu phi thuế quan đối với doanh nghiệp chế xuất, ngoại trừ quy định đối với khu phi thuế quan trong khu kinh tế cửa khẩu. Bên cạnh đó mỗi doanh nghiệp chế xuất thì luôn cần phải được xây dựng trong một khu chế xuất có hàng rào, tường cao, cổng vào, cổng ra để tạo điều kiện thuận lợi cho sự kiểm tra, giám sát của cơ quan hải quan và một số cơ quan khác có liên quan.
Doanh nghiệp chế xuất tại nước ta sẽ được cấp phép thực hiện các hoạt động liên quan đến mua bán tại Việt Nam phải có một sổ kế toán hạch toán riêng để có thể tiện tiến hành ghi chép chi phí liên quan cũng như các khoản doanh thu từ việc mua bán đó. Các sản phẩm mua bán này cần để riêng với khu vực hàng hóa xuất khẩu hoặc có thể thành lập một chi nhánh bên ngoài khu chế xuất để thực hiện mua bán.
Ngoài ra, các doanh nghiệp chế xuất được phép tiến hành thanh lý các tài sản của doanh nghiệp vào thị trường Việt Nam theo quy định của Luật Đầu tư và Thương mại ngoại trừ loại hàng hóa buộc phải quản lý theo tiêu chuẩn, điều kiện, quản lý bằng giấy phép hoặc chúng chưa được kiểm tra chuyên ngành.
Pháp luật nước ta cho phép doanh nghiệp chế xuất được mua lương thực, thực phẩm, văn phòng phẩm, vật liệu xây dựng các đồ vật nhu yếu phẩm để phục vụ cho việc xây dựng và duy trì hoạt động trong doanh nghiệp cũng như sinh hoạt của cán bộ, công nhân trong khu chế xuất. Ngoài ra, các cán bộ hay công nhân viên làm việc trong khu chế xuất khi mang ngoại hối từ nội địa Việt Nam vào khu công nghiệp hay ngược lại thì đều không cần khai báo lại với hải quan.
Như vậy trên đây là một số quy định về doanh nghiệp chế xuất mà các nhà quản lý nên biết.
Doanh nghiệp chế xuất được hưởng những ưu đãi gì?
Việc thành lập doanh nghiệp chế xuất tại Việt Nam sẽ được hưởng rất nhiều ưu đãi đặc biệt dưới đây.
Ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp
Theo khoản 4 Điều 19 Thông tư 78/2014/TT-BTC đã nêu rõ doanh nghiệp chế xuất được hưởng mức thuế suất 20% khi doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư mới tại địa bàn kinh tế – xã hội khó khăn.
Ngoài ra, doanh nghiệp chế xuất được tính là doanh nghiệp thuộc địa bàn kinh tế – xã hội. Cùng với đó doanh nghiệp chế xuất còn được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong vòng 2 năm đầu và giảm tới 50% thuế trong vòng 4 năm liên tiếp trên thu nhập từ dự án thực hiện.
Ưu đãi tiền sử dụng đất
Doanh nghiệp chế xuất còn được hưởng ưu đãi vô cùng hấp dẫn về tiền sử dụng đất so với những doanh nghiệp thông thường khác. Theo điểm b khoản 3 Điều 19 Nghị định 46/2014/NĐ-CP, doanh nghiệp này có thể được miễn đến 7 năm tiền thuê đất để phục vụ nhu cầu sản xuất.
Ưu đãi thuế xuất khẩu – nhập khẩu
Dựa vào điểm c khoản 4 Điều 2 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016, những hàng hóa sau không chịu thuế gồm:
- Hàng hóa được chuyển từ khu phi thuế quan này sang khu phi thuế quan khác.
- Hàng hóa được nhập khẩu từ nước ngoài vào khu vực phi thuế quan và chỉ được sử dụng vào mục đích sản xuất, phục vụ trong khu vực phi thuế quan.
- Hàng hóa mà doanh nghiệp xuất khẩu từ khu vực phi thuế quan ra nước ngoài.
Miễn giảm thuế giá trị gia tăng
Quá trình trao đổi hàng hóa giữa doanh nghiệp chế xuất và khu phi thuế quan cũng sẽ được miễn giảm thuế giá trị gia tăng. Ngoài ra, doanh nghiệp chế xuất khi tiến hành xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài vẫn phải thực hiện các thủ tục tương tự như các doanh nghiệp thông thường nhưng lại được hưởng mức thuế GTGT là 0% với điều kiện đáp ứng quy định tại Thông tư 219/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Thủ tục doanh nghiệp chế xuất
Thủ tục thành lập công ty chế xuất cũng có những nét tương đồng như khi thành lập các công ty khác. Điểm khác biệt duy nhất có thể kể đến đó chính là doanh nghiệp chế xuất luôn luôn có địa chỉ nằm trong khu chế xuất hoặc khu kinh tế hoặc các khu vực khác mà pháp luật cho phép. Thủ tục thành lập công ty chế xuất như sau:
- Tiến hành đăng ký chủ trương đầu tư tại Cơ quan Ủy ban nhân dân cấp tỉnh
- Xin cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư
- Thành lập doanh nghiệp cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư
- Đăng bố cáo thành lập doanh nghiệp
- Tiến hành khắc dấu doanh nghiệp
- Công bố mẫu dấu của doanh nghiệp trên cổng thông tin điện tử quốc gia
Khi hoàn thiện các bước trên một doanh nghiệp chế xuất mới sẽ được thành lập và có thể đi vào hoạt động.
Hiện nay, có thể thấy Chính phủ Việt Nam đang có nhiều chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp chế xuất. Bởi vậy nên việc xuất nhập khẩu hàng hóa ra nước ngoài luôn được khuyến khích để nhằm đảm bảo lưu thông ổn định hàng hóa và góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế nước ta.
